Deutsch
Camila Antero de Santana
Paraíba Federal Üniversitesi – Brezilya | İnsan Hakları alanında yüksek lisans derecesi
1. Yükseköğreniminizi nitelik açısından nasıl değerlendiriyorsunuz? Saptadığınız eksiler ve artılar nelerdir?
Yükseköğretim açısından imtiyazlı bir öğrenci olduğumu düşünüyorum, çünkü bir devlet üniversitesinde okuyorum ve bu çoğu insana garanti edilen bir hak değil. Son yıllardaki hükümetler, yükseköğretim alanında kamusal eğitim yerine özel kuruluşlara yatırım yapmayı tercih ediyor. Brezilya’daki yükseköğretime kayıtlı çok sayıda öğrenci eğitim masraflarını karşılayabilmek için borçlandırılmış durumda. Her Brezilyalı yurttaş eğitimin karşılanması için vergi ödese de devlet öğrencilere kredi veriyor.
2. Üniversitelerde verilen eğitim sizce bulunduğunuz ülkenin her yerinde eşit düzeyde mi? Ülkenizde iyi ve kötü üniversite ayrımı yapılıyor mu? Yapılıyorsa bu ayrım hakkındaki fikriniz nedir? Ülkenizdeki eğitim ile, iyi eğitim sistemlerine sahip oldukları belirtilen ülkeler arasında karşılaştırma yapabilir misiniz?
Kesinlikle, üniversitelerdeki eğitim Brezilya genelinde eşit şekilde sağlanmıyor. Özel üniversitelerin düşük profilli olduğu, devlet üniversitelerinin ise yüksek profilli olduğu şeklinde bir farklılaşma var. Brezilya’daki üniversitelerin %99’unun herhangi bilgi üretmediği, çoğu bilimsel gelişmenin devlet üniversitelerinde üretildiği sonucuna varan yakın tarihli bir çalışma bulunuyor. Özel üniversitelerin herhangi bilgi üretmek gibi bir hedeflerinin olmadığına inanıyorum, onların birincil odağı kâr elde etmek, insanların gerçek sorunlarına yardımcı olmak üzere bilgi üretmeye yönelik bir eğitim sunmuyorlar. Piyasanın ve kapitalizmin arzularına adanmış bir eğitim hizmeti veriyorlar. Brezilya’daki devlet üniversitelerine, kaynakları kesintiye uğratılarak ciddi şekilde saldırılıyor. Ayrıca, eğitim için öğrenci desteğine ihtiyaç duyan devlet üniversitesi öğrencileri ihmal nedeniyle insan hakları ihlaline uğruyor, öğrenci yurtlarında su, gıda ve elektrik sıkıntısı yaşanıyor. Brezilya ve diğer ülkeler arasında eğitim bakımından bir karşılaştırma yapamam, çünkü bu ülkelerdeki gerçekliği bilmiyorum.
3. Yükseköğrenim görebilmenizde sosyo-ekonomik konumunuzun bir rol oynadığını düşünüyor musunuz?
Kesinlikle. Yalnızca okuma olanağımın bulunduğu, sosyo-ekonomik durumumun farkındayım ve iyi okullarda okumuş olmak bir devlet üniversitesinde yükseköğretime erişmemde büyük rol oynamıştır. Çoğu Brezilyalı genç erken yaşta çalışma yaşamına atılmak zorundadır ve bunların birçoğu daha yükseköğretim basamağına erişmeden, çalışmak üzere eğitimlerini yarıda bırakmaktadır.
4. Çevrenizde eğitim için gerekli finansal kaynağı kredi alarak bulan öğrenci arkadaşlarınız var mı? Onların borçlanma durumu ve gelecek beklentileri hakkında bilgi verebilir misiniz?
Yükseköğretimlerini finanse edebilmek için borçlanan bazı arkadaşlarım var. Arkadaşlarımdan biri (devlet ile özel eğitim kurumları arasında bir ortaklık olan) FIES olarak adlandırılan bir programa dahil oldu, bu programda devlet kolej masraflarını ödeyebilmesi için öğrencilere kredi veriyor ve öğrenci de mezun olduğunda kendini 80.000 Brezilya realinin üzerinde bir borç içerisinde buluyor, bu çok büyük bir meblağ. Bu arkadaşım borcunu asla ödemedi ve halen devlete borçlu. Bu çılgınlık, zira daha en başından kamusal eğitim için her birimiz vergi veriyoruz.
5. Eğitim her aşamasında ücretsiz olmalı mı olmamalı mı? Yanıtınızı açımlar mısınız?
Eğitimin her düzeyde ücretsiz olması gerektiğine inanıyorum, çünkü eğitim bir hak. Bir hak olarak eğitim, herhangi bir demokrasinin varsayımıdır. Resmi eğitimin halen bir imtiyaz olduğu ve yalnızca az sayıda insanın erişebildiği bir toplumda demokrasi olduğunu söyleyemezsiniz.
6. Ülkenizde kamusal eğitimin özelleştirmeden etkilenme boyutları nedir?
Özelleştirme süreci, ülkemdeki hükümet düzeyinde değerlendirilirse “iyi” ilerliyor. Devlet üniversitelerine yatırımları boykot etmeye çalışıyorlar, devlet üniversitelerinde özelleştirme sürecine karşı çıkan profesör ve dekanları bireysel bir eziyete maruz bırakıyorlar, burs ve araştırmaya yönelik yatırımları kesiyorlar ve yükseköğretim ile orta öğretim eğitim müfredatlarını anti-demokratik ve gizli kapaklı bir süreç yürüterek değiştiriyorlar. Ve bu da özel eğitim kartelleri ile şirketlerinin “çalışanları” olan politikacılar tarafından yönetildiğimiz için gerçekleşiyor.
7. Özel sektörün ülkeniz eğitim sistemi üzerinde demokratik meşruiyeti bulunmayan bir nüfuza sahip olduğunu düşünüyor musunuz?
Bu konuda hiç şüphe yok. Brezilya’nın şu anki eğitim bakanı, ülke çapında özel üniversiteleri yaygınlaştıran bir şirket grubu olan “ser educacional” adlı kuruluşun çıkarlarını temsil etmektedir.
8. Sizce eğitim hangi oluşumlar tarafından verilmelidir?
Üniversite kontenjanlarının çoğunlukla devlet enstitülerinde olması gerektiğine inanıyorum, çünkü herkese üniversitede bir kontenjan garanti edilmelidir. Eğitim piyasa tarafından düzenlenmemelidir, ancak çoğu özel üniversitede olan budur.
9. Bir insan hakkı olarak eğitim hakkının tam anlamıyla uygulanması nasıl güvence altına alınabilir?
Bilmiyorum. Fakat topluluk tabanlı ve toplulukların kendileri tarafından yönlendirilen bir eğitimi uygulamaya koymanın iyi bir başlangıç olduğuna inanıyorum.
10. Ülkenizde eğitimden dışlanma/elenme mekanizmaları hangi boyutlarda ortaya çıkıyor?
Bu şu şekilde yaşanıyor: Eğer iyi okullarda okuyorsanız, devlet üniversitelerine girme şansınız oluyor; Devlet okullarında okuduysanız, devlet üniversitesine girmek sizin için daha zor olacaktır; Eğer aileniz ayda 1200 Brezilya realinden daha az kazanıyorsa (Brezilya’daki ailelerin %50’si bu durumda) 15’inize geldiğinizde muhtemelen çalışmanız gerekecektir; Eğer siyahsanız, kesinlikle tıp fakültesinde olmanız bir istisnadır (ister devlet isterse oldukça pahalı bir program olan özel tıp fakültesi olsun); Bir devlet üniversitesine girmek için gerekli puanı alamadıysanız, yine de (sonsuza kadar) borçlanarak özel üniversiteye girebilirsiniz. Bunlar yükseköğretime erişim sırasında yaşanan durumlardan yalnızca bazıları.
11. Ebevenlerin, çocuklarına ne tür bir eğitim verileceğini belirlemesini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu konuya ilişkin çok sayıda sorun var. Brezilya’da temel eğitim müfredatına ilişkin, özellikle de dini konularda bir tür halat çekme mücadelesi deneyimliyoruz. Din konusuna ilişkin olarak, kamusal eğitimde gençlere inançlarına veya belirli bir grubun etik değerlerine ya da dinine göre eğitim verilmemesi gerektiğine inanıyorum, bence kamusal olarak verilen dini eğitim insanlara hoşgörüyü, çoğulculuğu ve diğer dinlere saygı duymayı aşılamalı.
12. Gelişmekte olan ülkelerde hükümet-lerin herkes için eğitimi sağlamadaki rolü nedir?
Ülkemde hükümetin anayasal olarak tanımlanan rolü tüm hedeflere yönelik eğitimin garanti altına alınmasıdır. Gelişmekte olan ülkelerin durumu üzerine konuşulursa, onarıcı politikalar ve okuryazarlığı arttırıcı özel eğitim politikaları yürürlükte olmalıdır. Ve nitelikli eğitime, profesörlüğün değerli bir meslek haline getirilmesine ihtiyacımız var.
13. İnsan hakları eğitiminin sonuçlandırılmamış gündemi nasıl çözüme bağlanabilir?
Bilmiyorum, ama insanların kendi eğitimlerini edinebilmelerini sağlamak (örneğin Amerika yerlileri kendi araçlarına ve eğitim tarzına sahip), erken yaşlardan ileri yaşlara kadar herkes için eğitim kontenjanı sunmak, yükseköğretime erişimde sosyal ve etnik kota gibi içerilme politikaları uygulamaya koymak işe yarayabilir. Bunların eğitim gündeminde insan hakkı temasını geliştirmenin araçları olabileceğini düşünüyorum.
14. İnsanların farklı ulusların eğitim politikalarına katılımı, özellikle de gelişmekte olan ülkelerde nasıl sağlanabilir?
Bunun için, toplumun en temelinde demokratik araçları güçlendirmemiz gerekir. Eğitime ilişkin tartışma alanlarında aile katılımını, kadınların ve topluluklarının katılımını garanti altına almalıyız.
15. Devlet eğitim-öğretim için parayı ve gerekli kaynakları nasıl sağlayabilir?
Devlet, ekonomik faaliyet üzerinden vergilerle edinilen fonları düzenleyebilir. Ayrıca, şirketleri kamusal eğitime tahsis edilecek özel bir fon sağlamakla yükümlü kılabilir. Ülkemde yaklaşık 5 yıl önce, tüm Brezilyalılar kamusal petrol kârlarının bir kısmının (belki %20, %50 ya da %100) eğitime tahsis edilmesini tartışıyorduk, ancak bu yeni hükümet (2016) okyanustaki petrol kaynaklarımızı yabancı bir ulusa sattı ve artık buna sahip değiliz.
16. Gelişmiş ülkelerde sığınmacı çocukları için doğru eğitim hakkı nasıl güvence altına alınır?
Gelişmiş ülkeler mi? Gelişmiş ülkelerdeki gerçekliği bilmiyorum, çünkü gelişmekte olan bir ülkede (Brezilya’da) yaşıyorum, ama gelişmiş ülkelerin yerlilerle olan ilişkisinde ve diğer ülkelerden gelen göçmenlere ilişkin uygulamalarında ırkçılığın fazlasıyla etkili olduğunu düşünüyorum. Bilmiyorum, bence duruma bağlı olarak göçmen çocukların normal okullara entegre edilmesi daha iyi olabilir; ve bazı başka durumlarda ise özel (kültürel, sosyal) ihtiyaçlarına göre göçmen çocukların gidebileceği özel okullar oluşturulması daha iyi olabilir.
17. Küreselleşen dünyada özelleştirmenin eğitim-öğretimi ileriye taşıyabileceğini düşünüyor musunuz?
Bunu sağlayabileceğini sanmıyorum.
Eğitimin özelleştirilmesi, yurttaş olarak bizlerin eğitime yabancılaştırılması anlamına gelmektedir. Düşünmeye ve öğrenmeye zaman olmayacak, tek sorun para ve piyasa haline gelecek ve herkes herkese karşı olacak. Ülkemde özelleştirmeye ilişkin yaşadığım deneyim işte bu.
