“EĞİTİM 2030”: Dünyamızı Değiştirmek:
Sürdürebilir Kalkınma Hedefi 4;
Herkes için Kapsayıcı, Eşit ve Nitelikli Eğitim ile Yaşam Boyu Eğitim Hedefi
Rama Kant Rai | Ulusal Eğitim Koalisyonu – Yeni Delhi – Hindistan
Herkes için Eğitim (EFA) projesinin en iddialı altı hedef ve amacı, Dakar Deklarasyonu’nda belirtildiği gibi 2000 yılında Hindistan dahil çoğu ülke tara- fından henüz eksiksiz yerine getirile- memişti. Bu nedenle, Herkes için Eğitim (EFA) projesinin tamamlanmayan gün- demi hepimiz için halen bir sorun teş- kil etmektedir. Mayıs 2015’te, 193 ülke- nin devlet başkanı ve bakanları, “Inche- on Deklarasyonu” olarak adlandırılan yeni bir taahhüdü benimsemek üzere Güney Kore, Incheon’da toplandı. (Eği- tim 2020) Incheon Deklarasyonu’ndan sonra, Birleşmiş Milletler Genel Kuru- lu geçen Eylül’de 193 ülkenin katılımıy- la Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri projesini belirleyerek benimsedi. 4. he- def olan dünyamızı değiştirmek: Sürdü- rülebilir Kalkınma Gündemi – ‘Kapsayı- cı, eşit ve nitelikli eğitimi garanti etmek ve herkes için yaşam boyu eğitim fır- satlarını teşvik etmek’ (burada Eğitim 2030 olarak bahsedilmektedir) madde- si ve bununla bağlantılı hedeflerle; dün- ya 2015 ila 2030 dönemi için daha iddi- alı evrensel bir eğitim gündemi belirle- di. Bu defa, her çaba, amaç ve hedeflere ulaşılacağını garanti etmek üzere har- canmalıdır.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 4’ün bazı dikkat çeken özellikleri
• Bir insan hakkı ve kamusal mal olarak eğitim
• Bir yükümlülük sahibi olarak devlet • Yaşam boyu eğitim çerçevesinin benimsenmesi
• Eşitlik, cinsiyet eşitliği ve kapsayıcılığın güçlü şekilde vurgulanması
- – Dışlanan çocuk, genç ve yetişkinlere odaklanma.
- – Cinsiyet yanlılığı ve ayrımcılığın ortadan kaldırılması.
• Eğitime erişim hedefinin yükseltilmesi:
- – 12 yıllık ücretsiz ilkokul ve ortaokul eğitimi
- – 1 yıllık ücretsiz okul öncesi eğitim
• Eğitimde, ölçülebilir eğitim çıktılarının ötesinde, daha geniş tanımlanan nitelik husus
• Sıralananları teşvik etmede eğitimin kilit rolünün görülmesi:
– sürdürülebilir kalkınma
• küresel yurttaşlık
• İnsan hakları
• Barış ve şiddet karşıtlığı
• Eğitimin finansmanında üzerinde mutabık olunan kriterler- Gayrı safi yurt içi hasılanın %4-6’sı; kamu har- camalarının %15-20’sinin eğitime ayrılması
Bazı zorluklar ve kaygılar:
• Eğitime yeterince yatırım yapmıyoruz. Eğitimin finansmanındaki trend, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi gündemini kapsayıcı değil.
• Gittikçe artan, eğitimin özelleştirilmesi trendi. Eğitimde özelleştirmenin yayılması yoksulların eğitim hakkını marjinalleştirmiştir.
Fakir ve marjinalleştirilen kesim üzerindeki tüm bu etkiler, eşitsizliği daha da arttırmakta ve kamusal eğitim sistemini zayıflatmaktadır.
• Tamamlanamayan EFA ve MDG, yeterince adres gösterilmemiş ve boşlukların tamamlanması için yeterince incelenmemiştir.
• Gerçekten de, son 15 yılda eşitsizlik ve düzey farklılıklarının devam ettiğini gördük.
• Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 10, 10, devletin daha fazla dikkat göstermesi gereken bir Eşitsizliğe vurgu yapmak üzere bir çözüm ortaya koymaktadır.
➜ Eğitimde Eşitlikçi ve Kapsayıcı bir perspektifi garantilemek için taraf- birliğimizi arttırma ihtiyacı söz konusudur.
➜ Kız çocukları, kadınlar, en yoksullar, engelliler, en düşük seviyedeki kast mensupları (Dalitler), göçmenler, Çatışma/Acil Durum şartların da yaşayan Çocuklar ve diğer marjinal gruplara yönelik olumlayıcı politikalar ve eylemler
ÖNCEKİ TAAHHÜTLERDEN KALAN TAMAMLANMAMIŞ HEDEFLER
2000 yılında Dakar’da, katılımcı tüm uluslar 2015 itibariyle altı açık ve net ‘Herkes için Eğitim’ hedefine ulaşma taahhüdünde bulundu:
➢ Erken çocukluk bakımı ve eğitimini genişletmek
➢ Herkes için ücretsiz ve zorunlu ilkokul eğitimi sağlamak
➢ Genç insanlar ve yetişkinler için eğitim ve yaşam becerilerini teşvik etmek
➢ Yetişkin okur yazarlığını %50 oranında arttırmak
➢ 2005’e kadar cinsiyet denkliğine (parity) ve 2015’e kadar cinsiyet eşitliğine ulaşmak
➢ Eğitimin niteliğini arttırmak
Dünya Eğitim Forumu 2015 (Inchon, Kore Cumhuriyeti, Mayıs 2015) UNESCO tarafından düzenlendi ve hem EFA’nın tamamlanmayan amaçları hem de 2015 sonrası eğitim gündemi nedeniyle bir ihtiyaç olarak görülerek münazara edildi. Forum, ‘Dakar Eylem Çerçevesi’ni uygulamadaki başarı ve yetersizlikler üzerine değerlendirme yaptı. Ayrıca, SDG’deki eğitim amaçları ve hedefleri ile kapsamlı ‘Eğitim 2030 için Eylem Çerçevesi’ projesinin temel unsurlarını bir araya getirmeyi kararlaştırdı.
HİNDİSTAN’DA EĞİTİMİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ VE TİCARİLEŞTİRİLMESİNİN YOL AÇTIĞI ZORLUKLAR
Hindistan da, bir dünya trendi olan eğitimin özelleştirilmesi, özel okulların artışı, kamu ve özel okullarda kurumsal iştiraklerin yükselmesi sürecinden muaf değildir. Doksanlara kadar, kamu okullaşmasının bazı biçimleri ya da hayır kuruluşları ve gönüllü organizasyonlar tarafından idare edilen okullar bir normdu. Bugün Hindistan, Pearson gibi küresel şirketler, Bridge International Academies gibi uluslararası zincirler, Dell ve Bill and Melinda Gates Foundation gibi şirket vakıfları ile eğitim sektöründe özellikle geniş ve keşfedilmemiş bir pazar niteliğindeki düşük gelirli çalışan sınıfın oluşturduğu toplulukları hedef almış ticari girişimleri teşvik eden ve yatırım yapan uluslararası danışman ve risk sermayesi şirketleri için eğitimin ticarileştirilmesinde yükselen bir pazardır. Hindistan’da kamusal eğitimde düşüş ve buna bağlı olarak özel eğitimdeki büyüme, talebi karşılamayan yetersiz eğitim bütçesi üzerinden görülebilir.
Hindistan, yarısı 25 yaşın altında olan 1,2 milyarlık ülke nüfusuyla, dünyadaki en büyük genç popülasyonuna sahip ülkedir. Ancak eğitim bütçesi Gayri Safi Milli Hasılanın yüzde 3,8’i dolaylarında seyretmektedir (Hindis- tan Hükümeti, 2016). Dahası, 1968’de Hindistan devleti GSMH’sinin yüzde altısını eğitime ayıracağını taahhüt etmiş olsa da, bugün bu gerçekleştirilemeyen bir hedef haline gelmiştir (Tilak, 2009, 2006). Kamusal eğitimin finansmanında siyasi irade eksikliği, eğitimde özel sektör “çözümünü” ve iştirakını meşrulaştırmaktadır. İkincisi, Hindistan devleti 1991’de sağlık ve eğitim gibi sosyal sektörleri dahil kamu sektörünün liberalleşmesi, yeniden düzenlenmesi ve özelleştirilmesi için geniş kapsamlı reformlar başlatmıştır (Nayyar, 2008; Venkatnarayanan, 2015). Sonuç olarak eyalet hükümetleri kamu okullarından ellerini çekerek, sektörü küçülmüş ve kaliteyi olumsuz yönde etkilemiştir. Çalışmalar şunu göstermektedir; “hükümetlerin ilköğretime yeterli kaynak sağlamaya önem vermemesi, ilköğretim düzeyindeki okullarda özelleştirmelerin artmasını dolaylı olarak etkilemiştir” (Venkatnarayanan, 2015). Ayrıca bu reformlar, özellikle İngilizce dil eğitimine talebi yükselten bilgi teknolojileri alanında, küresel ekonomi ve genişleyen hizmet sektörüyle entegrasyona kapı aralamıştır. Devlet okullarında, özellikle ilkokul düzeyinde, öğrencilerin anadilinde eğitim verilmelidir. Öte yandan, değişen arzular ve azalan kalite bağlamında, devlet okulları yeni ekonomide başarı için bir ayak bağı olarak görülmektedir (Lukose, 2009; Jeff- rey vd., 2008; Faust ve Nagar, 2001). Son yirmi yıldır gerçekleşen bu ekonomik, toplumsal ve siyasi dönüşümler ülkede (İngilizce eğitim veren) özel okulların çoğalmasına yol açmıştır.
Hindistan’da SDG yol haritasının gösterdiği ilerleme
Geçen Şubat’ta Hindistan Hükümeti “Hedef 4 ve hedef 3’e odaklanan SDG yol haritası’ üzerine iki günlük bir konsültasyon düzenledi. Bu etkinlik, Gelişmekte olan Ülkeler için Araştırma ve Bilgi Sistemi (RIS) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Dışişleri Bakanlığı, İstatistik ve Program Uygulama Bakanlığı, NITI Aayog, Dünya Bankası ve çeşitli paydaşların işbirliğiyle gerçekleşti. NITI AYAOG (Planlama Komisyonunun ardıl kuruluşu) ‘Dünyamızı değiştirmek: Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündemini’ (SDG: Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri olarak adlandırılır) koordine etme rolünü üstlendi. Niti Aayog ulusal hedeflerin belirlenmesi ve uygulaması için Bakanlıkları/Departmanları görevlendirme işini üstlendi. Bu görev, İstatistik ve Program Uygulama Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı’nın danışmanlığı altında yürütülecektir. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 2016’dan bu yana uygulandığından, ulusal düzeyde kabul edilen amaç ve hedeflere yönelik ulusal bir gösterge çerçevesi kullanılmaya başlanmıştır.
SDG’ler için ulusal göstergelerin geliştirilmesi, Hindistan’la ilgili hedefleri ve bu hedefleri uygulamadan sorumlu bakanlıkları tanımlamaktadır. Hedefleri izlemeye yönelik, ilgili istatistiksel göstergelerin belirlenmesi gerekmektedir. Seçili göstergelere ilişkin düzenli bilgi akışının yanı sıra, bundan önce, periyodik veya parçalı veri kaynaklarının ve veri toplama yöntemlerinin belirlenmesi gerekir.
Öneriler:
1. SDG 4’e yönelik ulusal çabaya etkili destek sağlamak üzere, ilgili paydaşların danışmanlığında bir yol haritası ve stratejik plan geliştirmek, bu planı inceemek ve yeniden tanımlamak.
2. Kapasite değerlendirmesi temelinde SDG 4’ü planlama, uygulama ve izlemeye yönelik süreçler ve kilometre taşları için kılavuz hazırlamak, SDG 4 hedeflerinin ulusal planlarla uyumluluğunu desteklemek.
3. İdari veriler, hane halkı anketleri, eğitim değerlendirmeleri, sivil toplum kuruluşları tarafından toplanan veriler dahil, SDG 4 göstergeleriyle ilgili mev- cut verileri ve veri kaynaklarını, yanı sıra veri yönetimi, raporlama ve kullanımında kapasite ihtiyaçlarını haritalandırmak.
4. Eğitimin özelleştirilmesine karşı ko-numumuz güçlü ve eğitimin bir kamu malı olduğunu vurguluyoruz.