DEPREM HAKKINDA RESMİ BİLGİLER
«06.02.2023 günü, Türkiye saati ile 04:17’de ve 13:24’de merkez üssü Pazarcık (Kahramanmaraş) ve Elbistan (Kahramanmaraş) olan Mw: 7.7 ve Mw: 7.6 büyüklüğünde iki deprem meydana gelmiştir. 7.7 büyüklüğündeki deprem yerin 8.6 km derinliğinde meydana gelirken, 7.6 büyüklüğündeki deprem yerin 7 km derinliğinde meydana gelmiştir. Söz konusu depremlerin artçı şok aktivitesi devam ederken 20 Şubat 2023 tarihinde Yayladağı’nda (Hatay) Mw: 6.4 büyüklüğünde «tetiklenmiş» bir deprem daha meydana gelmiştir»1
«Resmi rakamlara göre, deprem nedeniyle 50.783 kişi hayatını kaybederken, 115.353 kişi yaralanmıştır. 37.984 binanın yıkıldığı raporlanmıştır»2
«ÇŞİDB tarafından yürütülen hasar tespit çalışması sonucuna göre acil yıkılacak, yıkık veya ağır hasarlı kategorilerine giren toplam konut sayısı 518.009 olarak belirlenmiştir. Orta hasarlı konut sayısı 131.577 ve az hasarlı konut sayısı 1.279.727 olarak tahmin edilmiştir. Bu veriler ışığında deprem sonrasında 2.273.551 kişi doğrudan barınma sorunuyla karşı karşıya kalmıştır»3
DEPREM HABERLERİ
(Devasa sorunların bir minyatürü)
Uyarılar
«Prof. Dr. Naci Görür, deprem konusunda defalarca uyarıda bulunduklarını belirterek, «Üstelik de bu deprem, ‘geliyorum’ diye bağıran bir depremdi. Depremin kendisi ‘geliyorum’ diyordu zaten. Deprem olduktan sonra değil, deprem olmadan önce zarar azaltma sistemine geçmemiz lazım» dedi. Hükümete «Depremi neden gündeme almıyorsunuz? Sizin ekonomik sorunlarınızdan, terörden, sanayiden daha mı az önemli» diye soran Görür, deprem olduktan sonra yapılanları ise «yara sarma edebiyatı» olarak nitelendirdi»4
«İYİ Parti Kahramanmaraş İl Başkanı Ahmet Çabukel’in depremden 184 gün önce yaptığı açıklama ortaya çıktı. Çabukel, konuşmasında bilim insanlarının uyarıları üzerinden vali ve belediye başkanına sesleniyor: Deprem kapımızda değil, deprem tam ayaklarımızın altında. Kahramanmaraş’ta 2011 yılında keşfedilen iki fay hattı üzerinden iki büyük deprem bekleniyor!»5
«Dünya Bankası deprem için uyarmış: Türkiye’ye 465 milyar dolar lazım»
Dünya Bankası’nın 2021 tarihli bir raporuna göre, Türkiye’de evleri güvenli hale getirmenin maliyeti 465 milyar dolar. Şimdiye kadar 6,7 milyon konutun sadece yüzde 4’ü dönüştürüldü“6
Hazırlıksız olmak mı?
«Doğal afetler sonrası yurttaşlara hizmet verme görevi bulunan İç işleri Bakanlığı’na bağlı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Düzce depremiyle ilgili etki analizi raporu hazırladı. Cumhuriyet’in ulaştığı raporda kuruma dair birçok problemin söz konusu olduğu ortaya çıktı.
Personelin idare ve sevkinden yapılan çalışmaların yanlışlığına kadar pek çok noktaya dikkat çekilen raporda öne çıkan başlıklar şö yle: – Depremden sonra AFAD Başkanlığımız tarafından afet bölgesine gidecek öncelikli iller «Ek Afet Müdahale Gruplarına» göre belli olmasına rağmen, görevlendirmeler buna uygun yapılmamıştır»7
Öne çıkan alt başlıklar:
«ÇADIR TAKİBİ OLMADI»,
«TOPLANMA ALANI YANLIŞ»,
«YARDIM GEÇ ULAŞTI»8
«Halktv.com.tr yazarı gazeteci İsmail Saymaz’ın bugünkü köşesinden aktardığı Halk Sağlığı Uzmanları Derneği’nin (HASUDER) Hatay raporunda, AFAD’ın geciktiği, arama kurtarma çalışmalarının iki gün sonra başladığı, koordinasyonun yetersiz kaldığı ve can kaybının artmasında başarısız bir risk yönetiminin olduğu belirtildi»9
«Hulusi Akar deprem bölgesine gönderilen asker sayısını açıkladı.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğü ndeki depremlerin ardından afet bölgesine 7 bin 500 civarında asker gönderildiğini söyledi»10
«Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremlerden sonra TSK’nın ilk anda deprem bölgelerine gönderilmemesi birçok kişi tarafından eleştirilmişti. İktidara yakınlığıyla bilinen İHH İnsani Yardım Vakfı’na bağlı bir yetkili Habertürk’te konu ile ilgili yaptığı açıklamada «Silahlı Kuvvetlerin anında sahaya çıkması daha iyi olurdu» dedi»11
«TSK’nin 1999 ve 2023 depremlerinde kurtardığı kişi sayısındaki fark 10 binden fazla»12
«Deprem felaketinin ardından arama ve kurtarmaya geç başlayan AFAD’daki liyakatsiz atamalar il müdürlüklerine kadar inmiş. İmamlar bile müdür yapılmış»13
«Hazırlanış yöntemi değişen Türkiye Deprem Risk Haritası’na göre belirlenen ivme değerleri, Hatay’daki binalarda kullanılan tasarım ivme değerlerinin üstünde kaldı. Böylece binalar enkaza dönüştü. Yöntem değişikliğine karşı açılan dava üst mahkemede sürerken Cumhurbaşkanlığı’nın skandal savunması ortaya çıktı: Eski yöntem inşaat maliyetlerini artırır ve kamu zararı ortaya çıkar»14
Arama kurtarma çalışmalarına son
«Hatay’dan ümit kesildi mi? Valilik duyurdu: Enkaz kaldırma çalışmaları yarın başlıyor.
Depremin 13. gününde açıklama yapan Hatay Valiliği enkaz çalışmalarının pazar günü (19 Şubat) itibarıyla başlayacağını açıkladı. Buna göre bina sakinleri enkaz kaldırma çalışmalarına refakat edebilecek»15
«Prof. Dr. Mehmet Şükrü Sever, “Çöken bir binanın altından 17 gün sonra çıkarılan bir yaralı olduğunu duyuyoruz. Arama kurtarma çalışmaları en az 14 gün devam etmeli» dedi»16
Aff-ı güzaf
«6 Şubat’ta Türkiye’yi sarsan ve 10 ilde büyük yıkıma neden olan depremle birlikte 2018’de çıkarılan imar affı tekrar gündeme geldi. Söz konusu afla birlikte depremin vurduğu 10 ilde toplam 294 bin kaçak yapının affedildiği ortaya çıktı»17
Her şeye rağmen, «sorgulamayınız»
«Hatay Büyükşehir Belediyesi Başkanı Lütfü Savaş, depremde çö ken ve müteahhidi yurtdışına kaçma hazırlığındayken yakalanan 250 dairelik Rönesans Rezidans hakkında bunları söyledi: «Kendisi idealist bir insan. Belediye, bu işi yapanlar, çok sorgulanırsa onlara yazık etmiş oluruz»18
Bilgi akışı
«Pazarcık/Elbistan depremleri, Türk medyasında milattır. Türk halkı orada olan biteni gazetecilerden değil, vatandaş gazetecilerden öğrendi. Türk halkı, kendisinin haber alma hakkını, kendisi sağladı»19
«AKP, depremzedelerin yardım isteklerini ilettiği sosyal medyayı kısıtladı, tepki yağdı.
Enkaz altında kalanlar, «Buradayım» demek, yurttaşlar bölgeye destek göndermek için sosyal medyayı kullanıyordu. İktidarın «bant daraltma» kararı, yardım için el ele verenleri engelledi»20
Yardıma dair
«Adıyaman’a giden madenciler, kaldıkları okuldaki sınıfın tahtasına duygulandıran bir not yazdı. Söz konusu yazıda, «Kömür için değil, ömür için geldik » ifadeleri yer aldı»21
«Türkiye Tek Yürek kampanyası: «Kamunun toplam payı yüzde 78. Bu kamu bankaları, kurumları ve çoğunluk hisseli şirketlerinin yardımları da dahil edildiğinde kamunun payı 90 milyar lirayı aşıyor. Bu da toplanan toplam yardımların yüzde 78’inin kamudan geldiğini gösteriyor.»22
«Özel İletişim Vergisi, bilinen adıyla «deprem vergisi» 1999’da yaşamımıza girdi. 23 yılda 37 milyar dolar vergi toplandı. 10 ili etkileyen depremler sonrası, «Bu para nerede» sorusu gündeme geldi. Uzmanlara göre vergiler genel bütçeye eklendi. Geçiş garantilerine, makam araçlarına, şatafata harcandı»23
«(Politeknik’in notu: BioNTech kurucu Ceo’su Uğur) Şahin, 500 bin avrosu kar amacı gütmeyen Alman kuruluş Aktionsbuendnis Katastrophenhilfe’ye 500 bin avrosu da Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin Almanya’daki ortaklarına olmak üzere toplam 1 milyon avro yardım yaptıklarını bildirdi»24
«Mainz merkezli Alman biyoteknoloji şirketi BioNTech 2022 yılında yaklaşık 9,4 milyar avro kâr elde etti»25 Uğur Şahin İskenderun doğumludur.
«Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra depremzedeler için boşaltılan Kredi Yurtlar Kurumu (KYK) yurtlarında doluluk oranı yüzde 20’yi bile bulmadı»26
Gündem değişikliği – Seçime doğru
«CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, «Seçimler savaş hali dışında ertelenemez. Anayasa’da yazıyor, gayet açık» dedi, sandığın hazirana kadar kurulması gerektiğini belirtti. AKP’li Bülent Arınç ise «Savaş hali dışında olmazmış. Ayet-i kerime mi var?” diyerek yanıt verdi»27
«Gördüğü müz o ki iktidar seçim tarihini güncellerken anayasaya değil, alacağı olası sonuçlara bakıyor. Hangisi daha avantajlı; ertelemek mi zamanında yapmak mı? İktidar medyasının, «Millet can derdinde, muhalefet seçim derdinde” türünden başlıklar atması manidar! Şu aşamada istemedikleri anlaşılıyor»28
«ORC Araştırma’nın son anketi, depremin seçmen oyuna etkisini ortaya koydu. Depremin ardından AKP’nin oyu Ocak ayına göre yüzde 1.1 puan düşüş kaydedip 29.1’e geriledi. İttifak ortağı MHP’nin oyu ise yüzde 5.4»29
«Kılıçdaroğlu adaylık kampanyasını resmen başlattı: «Sana söz yine baharlar gelecek»30
Antakya TSO Başkanı Hikmet Çinçin, «Deprem bölgesi olarak şu anda maalesef seçimin gölgesinde kaldık. Gün geçtikçe siyaset daha fazla hâkim olacak. Bizim için süreç daha zor hale gelecek» dedi»31
«CHP’li Mehmet Güzelmansur’dan Hataylı seçmene çağrı: ‘10 gün önceden gelin’»32
Kemal Kılıçdaroğlu: «Bu seçim bildiğimiz klasik bir seçim değil, bu seçim Türkiye’nin var olma, yok olma seçimi. Demokrasi ya var olacak ya demokrasi yok olacak.»33
Seçim sonrası
«6 Şubat depremlerinin yerle bir ettiği şehirlerde sandıktan kim birinci çıktı? 10 kentin yedisinde Erdoğan, üç kentte ise Kılıçdaroğlu ipi göğü sledi»34
«CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, seçim yenilgisiyle ilgili «Olur yani hayat devam ediyor» dedi»35
- AFAD, 2023. 06 Şubat 2023 Pazarcık-Elbistan (Kahramanmaraş) Mw: 7.7 – Mw: 7.6 Depremleri Raporu. 1 s. 2 agy. s. ii ↩
- agy. s. ii ↩
- 2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri- Raporu, s. 36. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/ uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras-ve-Hatay- Depremleri-Raporu.pdf ↩
- https://www.odatv4.com/guncel/nacir-gorur-ilk-kezboyle- konustu-271780 ↩
- https://www.sozcu.com.tr/2023/gundem/depremden-18- 4-gun-once-vali-ve-belediye-baskanina-boyle-seslenmis-i ki-buyuk-deprem-bekleniyor-hazir-degiliz-7587195/ ↩
- https://www.sozcu.com.tr/2023/ekonomi/dunyabankasi- deprem-icin-uyarmis-turkiyeye-456-milyar-dolarlazim- 7594635/ ↩
- https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/duzcedepremi- raporuna-cumhuriyet-ulasti-afad-yardimamuhtac- 2027782?utm_medium=Slider Haber&utm_ source=Cumhuriyet Anasayfa&utm_campaign=Slider Haber ↩
- agy. ↩
- https://www.birgun.net/haber/hasuder-den-carpicihatay- raporu-ilk-48-saat-arama-kurtarma-yapilamadiafad- yetersiz-kaldi-422475 ↩
- https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/hulusiakar- deprem-bolgesine-gonderilen-asker-sayisini- acikladi-2049362#:~:text= ,500 civarında asker gönderildiğini söyledi ↩
- https://www.odatv4.com/guncel/iktidara-yakinkurtarma- ekibi-de-ayni-elestiriyi-yapti-270989 ↩
- https://www.gazeteduvar.com.tr/tsknin-1999-ve-2023- depremlerinde-kurtardigi-kisi-sayisindaki-fark-10-bindenfazla- haber-1608115 ↩
- https://www.sozcu.com.tr/2023/gundem/afadin-ilmudurleri- arama-kurtarma-bilmiyor-7595368/ ↩
- https://www.birgun.net/haber/cumhurbaskanligi-ndanskandal- savunma-insaat-maliyeti-insan-hayatindanonemli- 423649 ↩
- https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/hataydan- -umit-kesildi-mi-valilik-duyurdu-enkaz-kaldirmacalismalari- yarin-basliyor-2053025 ↩
- https://www.gazeteduvar.com.tr/prof-dr-sever-aramakurtarma- calismalari-en-az-14-gun-devam-etmeligaleri- 1604326 ↩
- https://www.sozcu.com.tr/2023/ekonomi/depreminvurdugu-10-ildeki-imar-affi-bilancosu-ortayacikti-7588286/ ↩
- https://www.odatv4.com/guncel/lutfu-savas-tanronesans- rezidans-yorumu-cok-sorgulanirsa-yazik-etmisoluruz- 270302 ↩
- https://www.sozcu.com.tr/2023/yazarlar/yilmaz-ozdil/ sosyal-medya-olmasa-hepimizi-gomerler-kimsenin-haberi- olmaz-7592029/ ↩
- https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/akpdepremzedelerin- yardim-isteklerini-ilettigi-sosyalmedyayi- kisitladi-tepki-yagdi-2049806 ↩
- https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/bartin-amasrada- cehennemi-yasayan-madenciler-depremzedeleri- hayata-donduruyor-2051916 ↩
- https://tr.euronews.com/2023/02/16/deprem-yardimkampanyasinda- kamu-bankalari-ve-sirketlerinin-payine- oldu#:~:text=Deprem: „Türkiye Tek Yürek“ kampanyasına yapılan yardımlar&text=Merkez Bankası (30 milyar),,bağışların yüzde 60‘ını oluşturuyor. ↩
- https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/uzmanlar-ozel-iletisim-vergisinin-izi-surulemedigine-dikkat-cekti-2052216 ↩
- https://www.aa.com.tr/tr/asrin-felaketi/almanbiontech-turkiye-ve-suriyedeki-deprem-bolgesine-1-milyon-avro-bagisladi/2813758 ↩
- https://de.statista.com/statistik/daten/studie/792448/ umfrage/gewinn-der-biontech-ag/#:~:text=The%20statistic% 20shows%20the%20profit,around%209%2C4%20 billion%20euros ↩
- https://www.diken.com.tr/uzaktan-egitim-gerekcesiydikyk- yurtlarinin-sadece-beste-biri-doldu/ ↩
- https://www.odatv4.com/siyaset/bulent-arinc-insozleri- yargiya-tasiniyor-anayasa-ya-darbe-271160 ↩
- https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/mustafa-balbay/ secim-tarihi-ortada-2052892 ↩
- https://www.sozcu.com.tr/2023/yazarlar/ruhat-mengi/ akpnin-oy-oraninin-yuzde-30un-altina-dustugunu-netgoruyoruz- 7608021/ ↩
- https://www.birgun.net/haber/kilicdaroglu-adaylikkampanyasini- resmen-baslatti-sana-soz-yine-baharlargelecek- 426393 ↩
- https://www.cumhuriyet.com.tr/ekonomi/antakya-tsobaskani- cincin-secimle-unutulduk-2065887 ↩
- https://www.cumhuriyet.com.tr/siyaset/chpli-mehmetguzelmansurdan- hatayli-secmene-cagri-10-gun-oncedengelin- 2072243
«Depremde çadır ticareti yapan Kızılay Başkanı Kerem Kınık ile Hatay’da Elit Apartmanı’nın enkazından «Baba, annemlere ulaşamıyorum. Galiba ben de öleceğim» diye mesaj gönderip kardeşi ve annesiyle birlikte can veren 10 yaşındaki Elif Eylül’den birini tercih edeceğiz. İlk 48 saatte kurtarma ekipleri gönderemeyenler değil, enkazda doğum yapıp isimsiz evladıyla bu dünyadan ayrılan Şaziye Korkmaz ve eşi İsmail kazanacak»[33.https://www.sozcu.com.tr/2023/yazarlar/ismailsaymaz/ 14-mayista-kime-oy-vereceksiniz-7669503/ ↩
- https://www.karar.com/yazarlar/elif-cakir/kemal-beyhakli- dunyanin-sonu-degil-ama-1596950 ↩
- https://www.sozcu.com.tr/2023/gundem/6-subatdepremlerinin- yerle-bir-ettigi-sehirlerde-sandiktan-kimbirinci- cikti-7684331/ ↩
- https://www.diken.com.tr/kilicdaroglu-secim-yenilgisini- degerlendirdi-olur-yani-hayat-devam-ediyor/ ↩