Hamburg Üniversitesi Rektörlüğü’nün Türkçe öğretmenlik bölümünü kapatma kararı Türkçenin geleceği açısından büyük bir darbedir. 2014 kış yarıyılından itibaren bölüme öğrenci alımı gerçekleşmeyecektir.
20 yıl önce sivil toplum örgütlerinin de çabası ile kurulan bu bölüm, Hamburg ve tüm Kuzey Almanya için büyük önem taşıyor. Çünkü Almanya’da ön lisans ve yüksek lisans diploması veren tek bölümdür.
Türkçe öğretmenlik bölümünün kapatılması, Hamburg Senatosu’nun eğitim hedeflerine açıkça ters düşmektedir. Öğrencilerin çokdillilik becerilerinin geliştirilmesi ve bunun kalıcı olması Hamburg Senatosu’nun uyum konseptinde yer alıyor. Bu karar Hamburg Üniversitesi’nin uluslararası olma yönündeki amaçlarıyla ve bu yönde yapmış oldukları çalışmalarla bağdaşmamaktadır. Hamburg Sivil Toplum Kuruluşları ve öğretmenler bu kararın Hamburg Eyaleti uyum hedeflerine ters düştüğünü ve tehlike arz ettiğini düşünmektedir.
Aşağıda sıralanmış olan gerekçelendirmeler bu kararın yanlışlığını gösteriyor:
- Ulusal uyum planında (2006) anadilinin ve çokdilliliğin teşviki vurgulanmaktadır.
- Ayrıca çokdillilik ve anadilinin desteklenmesi Hamburg eğitim müfredatında yer almaktadır.
- Almanya’da Türkçe Almancadan sonra en çok konuşulan ikinci dildir. Hamburg Eğitim Senatörlüğü’nün yapmış olduğu resmi istatistik verilere göre 15.000’i aşkın öğrenci kökendili/ailedili olarak Türkçe konuşmaktadır. Buna göre Hamburg’da yaşayan öğrencilerin %10’unun Türkçe konuştukları anlaşılmaktadır.
- Almancanın yanı sıra ikinci dil konumunda kalifiye Türkçe dil eğitimi ihtiyacı yüksek olmasına karşın, hâlihazırdaki ders olanakları Hamburg okullarında oldukça yetersizdir.
- Güncel verilere göre Türkçe öğretmenlik bölümünden mezun öğretmen sayısı 51’dir. Birçok Türkçe öğretmeninin emekli olma durumları göz önünde bulundurulduğunda, bu sayı zaman içerisinde giderek azalacaktır.
- Türkçe öğretmenlik bölümü Hamburg dışında yalnızca Essen’de verilmektedir. Kuzey Almanya bölgesinde Hamburg Üniversitesi bu eğitimi veren tek üniversite olma özelliğini taşımaktadır.
- Alman şirketleri artan oranda Türkçe bilen, Alman toplumunu tanıyan ve Türk toplumuna da hitap edebilen eleman aramaktadır.
- Aranan elemanların aile içerisinde öğrendikleri Türkçe bilgileri yeterli değil. Gerekli dil becerileri ancak okulda ya da üniversitede edinilebilir.
- Üniversitenin Türkçe öğretmenlik bölümünü kapatma girişimi ve Türkçeye karşı sergiledikleri tutum, Türkçenin imajını zedelemeye neden olmaktadır. Bu girişimle Türk toplumuna, kültür miraslarının onanmadığı ve toplum içerisinde kabul görmedikleri gösterilmektedir.
Hamburg’da bulunan 413 okuldan sadece 41’inde 51 Türkçe öğretmeni görev yapmaktadır. Bu Hamburg Eğitim Dairesi tarafından bilindiği halde, “Hamburg’un daha fazla öğretmene ihtiyacı yok!” denmesi, üniversitenin de bu gerekçeyi üstlenerek, talep yetersizliğinden Türkçe öğretmenlik bölümünü kapatma kararı alması kabul edilemez. Kanımca böylesi bir karar hem katılım politikasına hem de çokdilliliğe ve çokkültürlülüğe karşı bir tutumdur. Bu karar bir çözüm değil. Örneğin üniversitenin resim ve müzik bölümlerinde de talep az olmasına karşın, kapatılmayıp başka çözümler bulunmuştur. Ayrıca Türkiye’deki üniversitelerle ortak bir çalışma yapılıp, yeni çareler bulunabilir. Türkçe Hamburg eğitim sisteminin bir parçasıdır. Üniversite bu kararını derhal geri almalıdır.